امروز: جمعه 10 فروردین 1403
دسته بندی محصولات
بخش همکاران
بلوک کد اختصاصی

پیشینه و مبانی نظری تحقیق تغییرات کاربری اراضی شهری

پیشینه و مبانی نظری تحقیق تغییرات کاربری اراضی شهری دسته: علوم انسانی
بازدید: 1 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 152 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 50

پیشینه و مبانی نظری تحقیق تغییرات کاربری اراضی شهری

قیمت فایل فقط 32,500 تومان

خرید

توضیحات :

پیشینه و مبانی نظری تحقیق تغییرات کاربری اراضی شهری در 50 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

فهرست مطالب :

2-1. مقدمه 11
2-2. تاریخچه کاربری اراضی 12
2-3. کاربری اراضی چیست 14
2-4 عدالت اجتماعی در مطالعات شهری-جغرافیایی 17
2-5 نظریه عدالت اجتماعی در جغرافیایی شهری 22
2-6. نقش عدالت اجتماعی در توسعه شهری 24
2-7. برنامه ریزی کاربری اراضی شهری 28
2-8. تعریف و ویژگی های رشد هوشمند 30
2-9. انواع كاربری اراضی شهری 36
2-10. كاربری زمین شهری 40
2-11. زمین از دیدگاه توسعه ی پایدار شهری 43
2-12. كاربری زمین و برنامه ریزی شهری 44
2-13. كاربری زمین در طرح های توسعه ی شهری ایران 45
2-14. استانداردهای كمی شهر سازی 47
2-15 دیدگاه های نظری كاربری اراضی شهری 53
2-16 پیشینه تحقیق 55

بخشی از متن :

2-1) مقدّمه
پس از انقلاب صنعتی، به دلیل عوارض ناشی از رشد شهرنشینی درغرب مانند تمركز جمعیت، اشغال اراضی جدید، توسعه حمل ونقل ماشینی و... ضرورت های جدیدی در مورد نحوه تقسیم اراضی شهری به وجود آمد. نخستین اقدام ها در زمینه تفكیك اراضی مربوط به تدوین مقرراتی برای تقسیم زمین بود كه بیشتر جنبه مهندسی و تدوین مقررات ثبت املاك داشت، ولی به تدریج با اهداف اقتصادی، اجتماعی و اصول برنامه ریزی همراه گردید. استفاده صحیح و آماده سازی زمین، هدف اصلی برنامه ریزی كاربری زمین است. هرچند این برنامه ریزی اثرات اجتماعی واقتصادی ، پایه اطلاعاتی برنامه ریزی كاربری زمین است، لیكن برنامه ریزی كاربری زمین، ابتدا به محیط فیزیكی مربوط می شود و به مكان یابی فعالیت های صنعتی، مسكونی، ارتباطی و... در ارتباط بایكدیگر می پردازد(دلاور، 1384 : 18). موضوع زمین و چگونگی استفاده از آن همواره موضوع و بستراصلی برنامه ریزی شهری بوده و در حقیقت سرنوشت نهایی طرح توسعه شهری را چگونگی مداخله و نظارت بر نحوه استفاده از زمین رقم می زند و همواره یكی از مسایل اجتماعی اقتصادی و كالبدی در شهرنشینی معاصر را این مقوله تشكیل داده است ) هاشم زاده همایونی، 1379 : 713). توجه به زمین به عنوان یك منبع اصلی و تجدیدناپذیر درتوسعه پایدار شهری امری ضروری است؛ چرا كه زمین شهری جزو منابع اصلی توسعه پایدار شهر تلقی می شود و دسترسی عادلانه و استفاد ه بهینه از آن یكی از مؤلفه های توسعه پایدار است. بنابراین دیدگاه، زمین یك ثروت همگانی است و بستری مناسب برای فعالیت های شهروندان و ابزاری برای تحقق خواست ها و آرزوهای انسانی است )كریمی، 1380 : 31).

2-2) تاریخچه کاربری اراضی
بررسی پیشینه ی نظری نشان می دهد كه نخستین نظریه ی كاربری اراضی از جانب "فن تونن" در كتاب ایالت منفرد مطرح شد. وی این نكته را مطرح كرد كه بین كاربری اراضی و فاصله تا مركز شهر، رابطه ی مستقیم وجود دارد(Ernest,1973,1). در نظریه ی فن تونن، مكان یابی شهرها و الگوی كاربری زمین های شهری در رابطه با كاهش هزینه های تولید كالا (فاصله ی محلّ تولید از بازار) مورد توجّه قرار گرفت (T-lai,1981,20). این گونه مطالعات كاربری اراضی، بیشتر بر پایه ی شناخت رابطه بین شهر و عوامل تأثیرگذار بر تكوین و توسعه ی شهرها استوار بود ؛ اما در اوایل قرن بیستم برای تشریح بیشتر، این عوامل در چهارچوب نظریّه و مدل ارائه شدند. اوّلین تلاش ها در تبیین تئوریكی وسیستماتیكی كاربری اراضی به اقدامات افرادی مانند؛ برگس، هویت، مك كینز، هریس، المن و فایری مربوط است (Chapin, 1965, 15-19).
در ایران، پیشینه ی مطالعات كاربری اراضی شهری به تهیّه ی طرح های توسعه ی شهری برمی گردد. با وجود گذشت چهار دهه از پیشینه¬ای پرفراز و نشیب شهرسازی نوین در ایران، پیشنهادهای طرح های توسعه ی شهری (شامل: طرح های هادی، جامع، تفصیلی و آماده سازی زمین)، محدود به ارائه ی جدول سرانه ها و نقشه های كاربری اراضی است كه داده های آن یا بر اساس پیروی از الگوهای غربی بوده یا بر اساس نظریّه های تجربی كارشناسان مربوطه است كه تنها با دیدی كالبدی تدوین شده اند. اكنون در روند پرشتاب توسعه ی شهری كشور كه كاستی ها و ایراد های نظری و عملی این طرح ها، ناشی از بی توجّهی یا كم توجّهی به ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی و حقوقی استفاده از زمین و فضا درشهرهاست، بر همه آشكار شده است. روشن است، هرگونه برنامه ریزی كاربری اراضی شهری، نیازمند تحلیل درست و ارزیابی دقیق كاربری هاست. این ارزیابی در كل، شامل سنجش و ارزیابی عملكرد برنامه ها و طرح ها با ضوابط، هدف ها و استانداردهای پیش بینی شده ای همچون ، شناخت و تحلیل آثار اقتصادی واجتماعی برنامه هاست (رضویان، 1381، 15). در كاربری اراضی شهری ، برای اطمینان خاطر از جایگیری درست كاربری ها و رعایت تناسب لازم، ارزیابی به دو صورت كمّی و كیفی انجام می شود:
2-2-1)ارزیابی كمّی
بر اساس مقایسه ی سرانه های موجود كاربری ها با استاندارهای مربوط یا از راه بررسی نیازهای كنونی و آتی منطقه ی مورد مطالعه انجام می شود.
2-2-2)ارزیابی كیفی
با استفاده از ویژگی های كیفی تعیین شده و نسبت آنها به یكدیگر، بر اساس چهار ماتریس بررسی می شود: 1) ماتریس سازگاری؛ 2) ماتریس مطلوبیت؛ 3) ماتریس ظرفیت و 4) ماتریس وابستگی (پور محمّدی، 1382، 109).
یكی از اهداف اصلی برنامه ریزی كاربری اراضی شهری، همجواری مناسب كاربری ها و جداسازی كاربری های ناسازگار از یكدیگر است كه بر اساس ماتریس سازگاری انجام می شود. تناسب كاربری زمین با موقعیّت استقرار و ویژگی های زمین، به معنای جایگیری مناسب كاربری ها در ارتباط با موقعیّت مكانی و سطح عملكرد آنهاست . كاربری هایی كه در یك منطقه مستقر می شوند، نباید موجب مزاحمت یا بازدارنده ی فعّالیّت كاربری های دیگر باشند . بر این اساس كاربری ها از نظر سازگاری ممكن است حالت های زیر را داشته باشند (بحرینی، 1377، 191-193).


2-3): کاربری اراضی چیست:
پژوهش های مربوط به ساخت شهرها در دهه های پیش نشان می دهد كه بدون برنامه ریزی كاربری زمین، نمی توان به الگوی بهینه ی زندگی در شهرها دست یافت. به دنبال بروز مسائل و مشكلات شهری در دهه های پیش، مطالعات كاربری اراضی كه از جنبه های اصلی ساخت شهر است، از جایگاه و یژه ای در نظام برنامه ریزی شهری برخوردار شده است (زیاری، 1389، 15).
در چهارچوب این مطالعات، فرایندهای شناخت شناسی، تحلیل و ارزیابی كاربری ها امكان پذیر شده و درنهایت براساس آن، رهیافت های لازم برای ساماندهی و برنامه ریزی كاربری های شهری ارائه می شود. برنامه ریزی كاربری زمین، ساماندهی مكانی فضایی فعّالیّت ها و عملكردهای شهری بر اساس خواست ها و نیازهای جامعه شهری است (سعید نیا، 1382، 13). به ویژه در شهرهایی كه نظام كاربری ها از تركیب و تنوّع چشمگیری برخوردارند . در بسیاری ازشهرهای كشورهای رو به پیشرفت و در مراكز قدیمی شهرهای كشورهای پیشرفته برخلاف شهرهای آمریكایی كه كاربری ها به صورت مشخّص جداسازی شده اند- تركیب و تنوّع قابل توجّهی از كاربری ها وجود دارد (Michael, 2002,14). بنابراین، هدف برنامه ریزی كاربری اراضی شهری، علاوه بر اهداف كمّی و كیفی ، ساماندهی و ارتقای الگوهای فضایی، به ویژه در شهرهایی است كه كاربری ها، پیچیدگی و تنوّع زیادی دارند. این تنوّع پذیری، همان گونه كه زیمتز و همكاران بر اساس مطالعه ی تصاویر ماهواره ای 53 شهر بزرگ ارائه داده اند، در كل از سه بخش تشكیل می شود؛ نیمی ازاراضی شهری به كاربری مسكونی، یك سوم به كاربری حمل و نقل و یك ششم آن به كاربری های تجاری، صنعتی وتأسیساتی اختصاص دارد (William, 1987,5)، بقیه ی اراضی در اشغال كاربری های تفریحی و بایر است.
هدف نهایی برنامه ریزی كاربری زمین، ایجاد نوعی" تعادل زیست محیطی" و"عدالت اجتماعی" در روند پیشرفت و آبادانی شهر است و باید به اهداف كیفی، مثل ادراك زیبایی، احساس هویّت فضایی و احساس وابستگی به محیط نیزپاسخ گوید. با آگاهی از نارسایی و محدودیت استاندارهای كمّی در پاسخ به نیازهای شهری ، شاخص های مربوط به كیفیت زندگی، رفاه اجتماعی، آسایش عمومی، حفاظت منابع طبیعی و تاریخی باید در نظر گرفته شوند (مهدی زاده، 1382، 286 و291). جغرافی دانان به آن قسمت از پوسته كرة زمین كه در معرض هوا قرار گرفته باشد و اقیانوس ها و آبها آن را نپوشانده باشند، زمین می گویند )مهدی زاده، 1379:75) زمین از دیدگاه اقتصادی به خودی خود، سرمایه است(نمازی، 1370: 11). زمین موضوعی مشترك و منبعی محدود به شمار می رود كه ما باید برای تأمین نیازهایی چون مسكن، اشتغال، مغازه ها، غذا، حمل و نقل، سوخت، مصالح ساختمانی و تفریح به نحوی از آن استفاده كنیم تا دچار كمبود نگردیم (آگا، لاگال، 1378 : 5). مفهوم كاربری اراضی به معنای به كارگیری زمین برای اهداف مخصوص توسط انسان است (Turner&Meyer,1994:1). كاربری زمین در واقع نحوه بهره برداری صحیح انسان از طبیعت است و این واژه، استفاده از امكانات و توانایی زمین را نشان می دهد )سرور، 1384: 96). برنامه ریزی كاربری اراضی شهری یعنی ساماندهی مكانی – فضایی فعالیت ها و عملكردهای شهری براساس خواست ها و نیازهای جامعه شهری(سعیدنیا، 1382 :13). برنامه ریزی كاربری اراضی شهری بخشی از فرآیند برنامه ریزی شهری است كه ضمن اینكه به مناسبات مشترك خود با برنامه ریزی حمل و نقل و تسهیلات شهری اهمیت می دهد با موقعیت، وسعت و سرانه زمین مورد نیاز برای كاربری های مختلف شهری سر و كار دارد (Chapin, 1972:3). برنامه ریزی كاربری اراضی شهری، هسته اصلی برنامه ریزی شهری محسوب می گردد و انواع مختلف استفاده از زمین را طبقه بندی و مكان یابی می كند )یكانی فرد، 1384: 78).
برنامه ریزی كاربری اراضی از دیدگاه كاركردگرایی، وسیله ای برای ساماندهی كالبدی كاركردی فعالیت های مختلف شهری به منظور افزایش كارایی شهری و جلوگیری از بروز بی سازمانی و آشفتگی در نظام كالبدی شهری است )نظریان،1381 : 49).
اصطلاح كاربری زمین از دیدگاه توسعه پایدار شامل تمام فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است كه انسان بر روی زمین انجام می دهد )شراینی، 1382: 86).
به طور كلی، كاربری زمین شهری عبارت است از این كه انواع فعالیت های شهری مانند مسكونی، درمانی، آموزشی، اداری، راه ها و معابر و نظایر آنها به چه صورتی است(شیعه، 1380 : 120).

قیمت فایل فقط 32,500 تومان

خرید

برچسب ها : پیشینه و مبانی نظری تحقیق تغییرات کاربری اراضی شهری

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر